Onderzoeksdata


Onderzoeksdata zijn gegevens die in het kader van wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek worden verzameld voor het beantwoorden van een onderzoeksvraag of het testen van een hypothese. (UvA, n.d.)




Essentials for data support is een introductiecursus voor data supporters, diegenen die onderzoekers (willen) ondersteunen bij het opslaan, beheren, archiveren en delen van hun onderzoeksdata. Maar wat verstaan we eigenlijk onder onderzoeksdata? In deze paragraaf vind je verschillende definities en manieren om naar onderzoeksdata te kijken.

Definities

Wat een onderzoeker onder 'onderzoeksdata' verstaat, hangt af van de betekenis die deze data hebben in het onderzoeksproces. En dat verschilt per wetenschapsdiscipline. Onderzoeksdata bestaan in vele formaten, leesbaar met evenzoveel verschillende typen software. In de slideshow hieronder zie je een aantal definities van onderzoeksdata (Nederlands- en Engelstalig)


Vijf manieren 

Er zijn grofweg vijf manieren om naar onderzoeksdata te kijken (Universiteit van Southampton, 2016; CESSDA, 2017): 


Data kunnen op verschillende manieren verzameld of verkregen worden, bijvoorbeeld door experimenten, simulaties, observaties, afgeleide data of bronnenonderzoek. 


Onderzoeksdata worden vaak gedefinieerd door de vorm waarin ze worden vastgelegd. Voorbeelden hiervan zijn tekstdocumenten, spreadsheets, elektronische labjournaals, veldnotitieboekjes en dagboeken, vragenlijsten, transcripties en codeboeken, geluidsbanden en videobanden, foto's en films, artefacten, dia's, databaseschema's, modellen, algoritmen en scripts, workflows, protocollen, metadata en andere databestanden zoals verslagen van literatuuronderzoek en e-mailarchieven.


Een derde manier om over data te denken is het dataformaat waarin verschillende datatypes (tekstueel, numeriek, multimedia, gestructureerd, softwarecode etc.) worden opgeslagen. Statistische gegevens kunnen bijvoorbeeld worden opgeslagen als SPSS (* .sav) of STATA-bestandsindelingen, films als * .mpg of * .avi, gestructureerde gegevens als * .xml of in een relationele MySQL-database en tekstbestanden als * .docx, * .pdf of * .rtf. 


De grootte van de databestanden is van belang en dat geldt ook voor de complexiteit. Het beheren van een relatief kleine en eenvoudige dataset biedt andere uitdagingen dan het beheren van grote, complexe databestanden. 


De verschillende levenstadia die onderzoeksdata doorlopen, kennen elk hun eigen uitdagingen voor (het ondersteunen van) onderzoeksdatamanagement. 



Oefenen





Bronnen

CESSDA (2017). Data Management Expert Guide. Research Data. https://www.cessda.eu/Training/Training-Resources/Library/Data-Management-Expert-Guide/1.-Plan/Research-data 

OECD (2007). Principles and Guidelines for Access to Research Data from Public Funding, OECD Publishing, Paris. https://www.oecd-ilibrary.org/science-and-technology/oecd-principles-and-guidelines-for-access-to-research-data-from-public-funding_9789264034020-en-fr

Queensland University of Technology. (2013). Management of Research data. http://www.mopp.qut.edu.au/D/D_02_08.jspRDM Rose (2015). RDM Rose Learning Materials. http://rdmrose.group.shef.ac.uk/?page_id=10#session-51-researchers-and-their-data 

Universiteit Utrecht (2016). Universitair beleidskader onderzoeksdata Universiteit Utrecht. from https://www.uu.nl/sites/default/files/universitair_beleidskader_onderzoeksdata_universiteit_utrecht_versie_januari_2016_0.pdf

UvA (n.d.) Onderzoeksdata en onderzoeksdatamanagement: waar hebben we het over? https://rdm.uva.nl/introductie/rdm-introductie.html#anker-onderzoeksdata

Universiteit van Southampton. (2016). Introducing Research Data. 4th Edition. https://eprints.soton.ac.uk/403440/1/introducing_research_data.pdf

Van Berchum, M., & Grootveld, M.J. (2016). Het beheren van onderzoeksdata. In Handboek Informatiewetenschap. [IV B 475] Vakmedianet. http://hdl.handle.net/20.500.11755/3108beb8-9168-4f6c-9298-c6e898be4838

Van Berchum, M. & Grootveld, M. (2017). Research data management. An overview of recent developments in the Netherlands. https://dans.knaw.nl/en/about/organisation-and-policy/information-material/Whitepaper_ResearchdatamanagementAnoverview_DEF.pdf