Databeleid


We find that, following mandated publisher policies, data availability statements have become common by now, yet statements containing a link to a repository are still just a fraction of the total | Colavizza, 2019


Onder databeleid verstaan we het geheel van procedures en richtlijnen dat binnen een instelling of samenwerkingsverband is ontwikkeld voor databeheer, archivering en het delen van onderzoeksdata. Verschillende stakeholders - zoals uitgevers, onderzoeksfinanciers en onderzoeksinstellingen - formuleren allemaal hun eigen databeleid. In deze paragraaf vind je een aantal voorbeelden.


Voorbeelden van beleid

Databeleid wordt steeds gewoner. Verschillende stakeholders in het wetenschappelijke proces beschikken over databeleid. In de accordeon hieronder vind je een aantal voorbeelden.


Voorbeelden van institutioneel beleid:

  • Het beleid van Nederlandse universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen is te vinden via deze LCRDM pagina (LCRDM, n.d.). Klik op de instelling naar keuze en er opent zich een nieuwe pagina met informatie. Een voorbeeld is het beleid van Saxion Hogescholen:
    • Saxion Guidelines for Research Data Management (Saxion, 2018a).
    • Het Saxion Data Reuse Protocol  gaat specifiek in op hoe onderzoekers bij Saxion hun onderzoeksdata open kunnen stellen voor anderen en gaat ook in op FAIR data (Saxion, 2018b).
  • Een lijst van institutioneel data beleid bij instellingen in Engeland (DCC, n.d.).


Voorbeelden van de data availability policies van een aantal tijdschriften/uitgevers



Onderzoeksfinanciers zetten datamanagementplannen (DMPs) in als middel om onderzoeksdata voor te bereiden op hergebruik. Voor voorbeelden van het DMP beleid van onderzoeksfinanciers, zie de paragraaf 'Datamanagementplan'. 


Er zijn sterke overeenkomsten tussen databeleidsstukken (Neylon, 2017):

  • De vereiste van een datamanagementplan (DMP), vaak bij het indienen van subsidieaanvragen;
  • De verwachting dat onderzoeksdata ter ondersteuning van de conclusies in gepubliceerde wetenschappelijke artikelen beschikbaar zal worden gesteld;
  • De verwachting dat data voor de lange termijn beschikbaar zal zijn.

De impact van databeleid

Op weg naar FAIR data is het van groot belang te blijven onderzoeken of ingezette maatregelen de gewenste effecten hebben. Ook voor databeleid. Hieronder een voorbeeld van dergelijk onderzoek. 

Sinds maart 2014 vereisen PLOS-tijdschriften als een van de eersten dat alle inzendingen een data availability statement bevatten, waarin wordt beschreven hoe lezers toegang kunnen krijgen tot toegang wordt verkregen tot "all data and related metadata underlying the findings reported in a submitted manuscript”. Een lezer moet de gegevens kunnen gebruiken om de bevindingen van een artikel te reproduceren en daarmee te bevestigen, of om de gegevens opnieuw te gebruiken voor een nieuw eigen onderzoek. Hoe effectief is het beleid geweest? Onderzoek naar 4500 data availability statements gepubliceerd in de eerste 28 maanden nadat het beleid van kracht werd (Federer 2018a en 2018b) laat zien dat:


  • 18% van de data availability statements verwees naar data in een data-archief;
  • 70% van de data availability statements verwees naar Supplementary Material of naar data in het artikel zelf.

De auteurs concluderen dat beleid zoals dat van PLOS een goede eerste stap is in de richting van meer openheid en beschikbaarheid van onderzoeksgegevens, maar dat er veel werk nodig is. De auteurs geven twee suggesties:

  • PLOS en andere tijdschriften met vergelijkbaar beleid kunnen overwegen om data availability op te nemen in het peer review proces;
  • Data-archieven kunnen een rol spelen in het makkelijker vindbaar maken van datasets en het makkelijker maken voor auteurs om een data availability statement te schrijven, bijvoorbeeld door daar een sjabloon voor aan te bieden. 

Our survey suggests that strong encouragement from institutions, journals, and funders will be particularly effective in overcoming barriers for data sharing, in combination with educational materials that demonstrate where and how data can be shared effectively |  Houtkoop, 2018 




In de spotlight

De interesse groep 'Data policy standardisation and implementation' van de Research Data Alliance buigt zich over het landschap van databeleid (RDA, n.d.). De implementatie en implicaties van databeleid kunnen voor onderzoekers onduidelijk zijn en daar wil de werkgroep wat aan doen. 



Bronnen
Klik om te openen/sluiten

AER (n.d.). Data and Code Availability Policy. https://www.aeaweb.org/journals/policies/data-code/

DCC (n.d.). UK Institutional data policies. http://www.dcc.ac.uk/drupal/resources/policy-and-legal/institutional-data-policies

Federer, L.M., Belter, C.W., Joubert, D.J., Livinski, A., Lu, Y-L., Snyders, L.N., et al. (2018a) Data sharing in PLOS ONE: An analysis of Data Availability Statements. PLoS ONE 13(5): e0194768. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0194768 

Federer. L.M. (2018b, June 14th). Journal data sharing policies are moving the scientific community towards greater openness but clearly more work remains. LSE Impact Blog [Blog]. https://blogs.lse.ac.uk/impactofsocialsciences/2018/06/14/journal-data-sharing-policies-are-moving-the-scientific-community-towards-greater-openness-but-clearly-more-work-remains/ 

Houtkoop, B. L., Chambers, C., Macleod, M., Bishop, D. V. M., Nichols, T. E., & Wagenmakers, E.-J. (2018). Data Sharing in Psychology: A Survey on Barriers and Preconditions. Advances in Methods and Practices in Psychological Science, 1(1), 70–85. https://doi.org/10.1177/2515245917751886

LCRDM (n.d.). RDM in de praktijk. https://www.lcrdm.nl/rdm-in-nederland

Nature (n.d.). Reporting standards and availability of data, materials, code and protocols. Retrieved from https://www.nature.com/nature-research/editorial-policies/reporting-standards

Neylon, C (2017) Building a Culture of Data Sharing: Policy Design and Implementation for Research Data Management in Development Research. Research Ideas and Outcomes 3: e21773. https://doi.org/10.3897/rio.3.e21773

PLOS ONE (n.d.). Data availability. https://journals.plos.org/plosone/s/data-availability

RDA (n.d.). Data policy standardisation and implementation IG. https://www.rd-alliance.org/groups/data-policy-standardisation-and-implementation-ig

Saxion (2018a). Saxion Research Services. Saxion Guidelines for Research Data Management. https://srs.saxion.nl/wp-content/uploads/2018/01/RDM_Guidelines2018.pdf

Saxion (2018b). Saxion Research Services. Saxion Data Reuse Protocol. https://srs.saxion.nl/wp-content/uploads/2018/01/Data_Re-use_protocol.pdf

Wicherts (2019). The citation advantage of linking publications to research data. https://arxiv.org/pdf/1907.02565.pdf